fbpx

Tag Archives: Communisme

Berichten over Polen ten tijde van het communisme of over de val van het communisme in 1989.

Frank Sinatra zingt Pools

Op de dag dat op TV 'Sinatra: All or Nothing At All' wordt uitgezonden ter ere van zijn honderdste geboortedag, staan wij stil bij de keer dat hij in het Pools zingt in 1982. Dit ter ondersteuning van Solidariteit in Polen waar op dat moment de staat van beleg van kracht is.

Frank Sinatra zingt Pools in 1947

In 1947 speelt Sinatra een priester in 'The Miracle of Bells' waarin hij een aan tuberculose leidende actrice bijstaat. Samen zingen ze 'Ever Homeward' waarbij Frank Sinatra in het Engels zingt en de actrice de Poolse coupletten. Dit nummer van oorsprong een volksliedje uit 1850 van Kazimierz Lubomirski 'O gwiazdeczko coś błyszczała': O klein sterretje dat straalde. Datzelfde jaar neemt Sinatra het nummer nog op in de studio waarbij hij zelf Pools zingt.

Staat van beleg

effc6de0-aa56-464f-2974-e4b07301993aOp 13 december 1981 wordt in Polen de staat van beleg afgekondigd. Op die manier probeert het communistische bewind, onder aanvoering van generaal Jaruzelski die de macht grijpt, de macht van de vakbeweging Solidariteit in te perken. Met kerst staan er pantservoertuigen op straat.

Een Nederlandse journalist wordt een voetnoot in deze geschiedenis. Een team van KRO's Brandpunt is toevallig in Polen en kan als enige buitenlandse ploeg berichten over de ontwikkelingen. Willibrord Frequin keert enkele dagen later terug naar huis (zie krantenkoppen van Leidse Courant, 18 december 1981). net als de op dat moment in Polen aanwezige vrachtwagenchauffeurs van de hulpconvooien die naar Polen gingen met voedsel.

Frank Sinatra zingt opnieuw Pools in 1982

Ter ondersteuning van het Poolse volk in zijn strijd voor vrijheid wordt een TV show uitgezonden 'Let Poland, be Poland', op 31 januari 1982 waarin vele grote namen zich uitspreken tegen de ontwikkeling in Polen: Ronald Reagan (zie video met vele politieke leiders van toen), Max von Sydow, Bob Hope, John Fraser, Glenda Jackson, Charlton Heston, Orson Welles, en Kirk Douglas over Poolse vrouwen (zie video). De hele uitzending is in acht delen te zien op YouTube, klik hier voor deel 1.

Zo ook Frank Sinatra. Met de opmerking ‘If I were a politician I'd probably make a speech right now, but since I'm not, here's the song.’ zet hij het nummer 'Ever Homeward' in waarin hij opnieuw Pools zingt.

De Poolse tekst is:

Wolne serce, lekka dusza
mam gdzieś dom mój blisko
jak dzień spłynął rok
bo blisko jest już me ognisko

Choć już obce co tam będzie
serce do was płynie
to jest dom mój o nim śniłem
zawsze tam z oddali

De Nederlandse vertaling:

Vrij hart, lichte geest
Mijn huis is ergens dichtbij
Als een dag verging het jaar
Want mijn hart is al nabij

Ook al is vreemd wat ik daar aantref
Mijn hart gaat naar jullie uit
Dit is mijn huis waarvan ik droomde
Altijd daar in de verte

Artikel op basis van Culture.pl.

 

Wałęsa Map of Hope, film van Wajda

In onze agenda hebben we de vertoning opgenomen van de film die regisseur Andrzej Wajda maakte van Lech Wałęsa: De verpersoonlijking van de strijd tegen het communisme in Polen.

Deze film, volgens de Volkskrant 'met het hart gemaakt', vertelt het verhaal van de leider van Solidarność en de strijd tegen het communistische regime in Polen.

De film overspant de jaren zeventig en tachtig waarin Wałęsa steeds prominenter het verzet tegen het regime leidt.

Walesa, Man of Hope, schetst middels een vermenging van archiefbeelden, Poolse punkrock op de geluidsband en nagespeelde scènes, op fraaie wijze een beeld van een tijdperk waarin onderdrukking de norm was en de rechten van individuen met voeten werden getreden. (bron: NRC)

De acteur Robert Wieckiewicz geeft Wałęsa gestalte.

Robert Wieckiewicz speelt hem met verve als de laconieke vrijbuiter die moeilijk was te intimideren. Naast Wieckiewicz speelt Agnieszka Grochowska een mooie bijrol als Danuta Walesa, de meer bescheiden maar even karaktervaste echtgenote die het niet altijd even gemakkelijk had. (bron: BN De Stem).

Het karakter van Wałęsa blijft volgens de verschillende recenties wel oppervlakkig:

Niemand geschikter dan Andrzej Wajda om het levensverhaal van Lech Wałęsa te verfilmen zou je denken. Maar door zijn betrokkenheid en persoonlijke relatie met Wałęsa zit hij wel erg dicht op de materie. Een echt kritische blik wordt dan ook niet op de Pool geworpen. Wajda vertelt het verhaal van Wałęsa van 1970 tot 1990. Daarmee vermijdt Wajda het presidentsambt van Wałęsa, waarmee hij bijna al zijn populariteit bij het Poolse volk weer verspeelde. Wat wel overblijft is een boeiende, bij vlagen enerverende biopic over Wałęsa's strijd tegen de overheid voor meer rechten en salaris voor de arbeiders. (bron: filmtotaal)

Ook NRC tipt dit op vergelijke wijze aan:

Wajda schetst zijn vriend Walesa als onkreukbare held. Hij eindigt zijn film heel slim in 1989. Tussen 1990 en 1995 bleek Walesa een teleurstellend president, tegenwoordig heeft hij een aartsconservatieve (en homofobe) moraal. Van zijn vroegere charisma is weinig meer over.

De film wordt gezien als het derde deel in een trilogie over Solidarność:

Meesterregisseur Andrzej Wajda (88), die na Man of Marble (1976) en Man of Iron (1981) nu eindelijk zijn 'solidariteits'-trilogie heeft afgerond, vindt steeds zulke treffende feiten en beelden om Walesa's leven en de situatie in Oostblok-Polen te kenschetsen. Als kader gebruiken Wajda en scenarist Janusz Głowacki een interview dat de Italiaanse journaliste Oriana Fallaci in 1981 met Walesa voerde: op die manier kan Walesa zelf de gebeurtenissen van commentaar voorzien. (bron: Volkskrant)

Voor het programma van de vertoningen in filmmuseum EYE zie de agenda. De film wordt ook vertoont in andere filmtheaters en filmhuizen, bijvoorbeeld in De Balie en Rialto in Amsterdam, het Filmhuis in Den Haag, Lux Nijmegen, Focus Filmtheater Arnhem, Chassé Breda of Plaza Futura in Eindhoven.

De economie in Polen

In dit artikel enkele feiten over de stand van zaken van de economie in Polen, de kampioen van de (economische) groei. Het artikel is gebaseerd op o.a. een artikel van Marcin Piatkowski, Senior Economist bij de Wereld Bank. De Poolse economie groeit, volgens de econoom door een ondernemende geest, een goede kennispositie en investeren gericht op…
Lees meer

New Year’s Day van U2 en Polen

Op Nieuwsjaarsdag is het toepasselijk om stil te staan bij de song van U2 met de titel 'New Year's Day'. En waarom op deze site? Omdat ze het nummer geschreven hebben geïnspireerd door de vrijheidsstrijd van de vakbeweging Solidarność.

Het nummer kwam uit begin 1983, ruim een jaar nadat op 13 december 1981 het leger de staat van beleg afkondigde in Polen en het vakverbond, samen met alle andere oppositiebewegingen, hard werd onderdrukt.

De originele clip van het nummer heeft verder weinig te maken met Polen en is opgenomen in de winter van Zweden vermengd met zwart wit beelden van Sovjettroepen in de winter tijdens de Tweede Wereld Oorlog.Panel historyczny

Twintig jaar na de eerste vrije verkiezingen op 4 juni 1989 stond U2 de Europese Commissie toe om de muziek te gebruiken bij een video naar aanleiding van 20 jaar democratie in Polen. Het is deze video die we bij dit bericht hebben opgenomen.

Meer over de 25ste 'verjaardag' in 2014 vindt u in dit bericht.