Painting as Prop – Wilhelm Sasnal solo in Stedelijk Museum

Painting as Prop - Wilhelm Sasnal solo in Stedelijk Museum

Van 30 maart tot 1 september is in het Stedelijk Museum werk te zien van Wilhelm Sasnal. De tentoonstelling met de titel Painting as Prop presenteert vijfentwintig schilderijen. Wilhelm Sasnal (1972, Tarnów, Polen) is schilder en videokunstenaar. In deze tentoonstelling komen beide kunstvormen samen.

Sasnal in het Stedelijk - tentoonstelling en artist talk

Van de schilderijen speelden sommige een rol als rekwisiet in Sasnals recente filmproject The Assistant. Dit is een verfilming van de roman The Assistant (1908) van de Zwitserse schrijver Robert Walser, waarin de assistent van ingenieur-uitvinder Carl Tobler verstrikt raakt in diens bizarre wereld. Voor de verfilming schilderde Sasnal een aantal interpretaties van iconische moderne klassiekers (bijvoorbeeld De dans van Henri Matisse) en minder bekende schilderijen, welke in de tentoonstelling te zien zijn. 

Artist talk

Op de openingsdag van deze tentoonstelling is een artist talk met Sasnal en Adam Szymczyk (curator-at-large bij het Stedelijk, 1970, Piotrków Trybunalski). Ze werkten nauw samen aan de ontwikkeling van de tentoonstelling en vervolgen hun gesprek over Sasnal’s werk en zijn gedachten over het idee van authenticiteit van kunstwerken en de vele verschillende functies van schilderkunst. Eerder werkten beide samen aan een tentoonstelling in Polin in 2021. Polin is het museum over de Joodse geschiedenis in Polen.

Meer over Sasnal

Wilhelm Sasnal studeerde architectuur aan de Kraków University of Technology van 1992 tot 1994 en schilderkunst aan de Academy of Fine Arts in Kraków van 1994 tot 1999. Zijn artistieke ontwikkeling begon rond 2001, toen hij zijn stilistische en formele expressiemiddelen intensief begon uit te breiden. Nadat hij zich had losgemaakt van de Ładnie-groep, zou hij zichzelf gaan beschrijven als een 'betrokken kunstenaar'. Over zijn maatschappelijke betrokkenheid spreekt hij zich uit in de video 'Artist's Have to Be Active as Citizens' (zie playlist onderaan dit bericht).

Naast schilder is Sasnal ook illustrator, striptekenaar en filmmaker. Van 1996 tot 2001 was hij medeoprichter van de Ładnie-groep (samen met model Józef Tomczyk en Rafał Bujnowski en Marcin Maciejowski). Zijn schilderkunst vertegenwoordigt de stem van de generatie van de jaren '70, die opgroeide tijdens de politieke transformatieperiode.

Inspiratie in het alledaagse

Zijn werken worden geïnspireerd door het alledaagse leven en de massamedia. Beelden die hem aanspreken slaat hij op in een aparte folder op zijn computer waarmee hij een nagenoeg onuitputtelijke bron van heeft voor zijn kunst.

Sasnal's vroege werken tonen verschillende objecten-props, gebruikelijk voor de esthetische ervaring van zijn generatie, zoals bijvoorbeeld platen- en stripboekomslagen, favoriete band T-shirts, auto's, fietsen.

Hierin komt ook zijn liefde voor de (punk)muziek naar voren als die de inspiratie vormt met de verbeelding van instrumenten, covers van albums of de productie van korte films geïnspireerd door de muziek.

Als striptekenaar maakte hij in 2011 het boek Życie codzienne w Polsce w latach 1999–2001 (Dagelijks leven in Polen tussen 1999 en 2001). Het beeldt twee jaar uit het leven van de kunstenaar en zijn vrouw Anka: van de geboorte van hun zoon Kacper, het verblijf van zijn vrouw in het ziekenhuis, het kopen van een auto, het schilderen en renoveren van een appartement, van tentoonstellingen, prijzen, luisteren naar de Radiostacja, alles gepresenteerd in de vorm van een stripverhaal. Het boek werd aangekondigd als het eerste echt realistische werk over de generatie mensen geboren in de jaren '70.

2002 was een belangrijk jaar in de artistieke ontwikkeling van Sasnal. Zijn tentoonstelling op de Art Basel International Art Show werd gevolgd door uitnodigingen om deel te nemen aan internationale kunsttentoonstellingen: Urgent Painting, Painting on the Move. Hij kreeg de kans om zijn werken te presenteren in de Kunstverein in Münster, in Keulen en de Kunsthalle in Zürich, waar hij voor het eerst zijn films naast zijn schilderijen presenteerde.

Zijn toenemende populariteit had direct invloed op de stijgende waarde van zijn schilderijen. Zijn werken sierden de covers van Artforum en Frieze. Enkele van zijn nieuwe werken dat jaar omvatten bewerkingen van de tekeningen van een fragment van Maus, het stripboek over de holocaust van Art Spiegelman.

"Zijn schilderijen wurmen zich naar binnen"

In 2011 ter gelegenheid van een tentoonstelling in Londen schrijft Adrian Searle in The Guardian: "Sasnal's schilderijen hebben een verschrikkelijke, sombere eenvoud. Maar hoe langer je kijkt, hoe gecompliceerder de zaken worden. Lange tijd weerstond ik Sasnal. Zijn schilderijen leken mij te vluchtig, te gemakkelijk. [...] Sasnal laat vaak levende wezens en plaatsen er dood uitzien - plat, gevoelloos en levenloos."

Iets wat in onze optiek ontkracht wordt als je kijkt naar de schilderijen van personen die, ondanks dat Sasnal zijn beelden reduceert tot sterke vereenvoudigde vormen, toch warmte en intimiteit behouden vanuit de gekozen enscenering en compositie of anderszins prikkelen.

De schrijver in The Guardian vervolgt in zijn tekst dan ook: "De schilderijen van Sasnal bij de Whitechapel laten je beseffen hoe zorgvuldig afgestemd zijn uitgeklede spaarzaamheid is. De stilte en - hoe kan ik het zeggen? - gemeenheid van zijn kunst raakt me uiteindelijk. Zijn schilderijen wurmen zich naar binnen. Ze zijn niet cynisch, maar eerder sluipend en verraderlijk. Soms benaderen ze zelfs een soort schoonheid. Een gevoel van stilgezette melancholie."

Uiteindelijk is het natuurlijk aan de bezoeker zelf om te ervaren welke invloed de werken van Sasnal hebben en met welk gevoel en herinnering je na een bezoek aan zijn tentoonstelling het stedelijk verlaat.

Nog meer Sasnal en beeldverantwoording

De schilderijen in de bovenstaande tekst zijn verkregen via Stedelijk Museum. Hieronder tonen we nog een aantal via Wikimedia Commons beschikbare beelden ter beeldvorming over artiest. Op ons YouTube kanaal staat een playlist met interviews met de kunstenaar inclusief een gesprek met de genoemde journalist Adrian Searle.

Een van de video's is ook een podcast:

Op Culture.pl staat een uitgebreide biografie met eveneens een galerij aan beelden en zijn palmares aan exposities. Als onderdeel van groepsexposities was zijn werk twee keer eerder te zien in het Stedelijk Museum. Dit is zijn eerste solo tentoonstelling.

De beelden in onderstaande gallerij van Wikimedia commons zijn:

• Schilderij Zonder titel (uit de film Naganiacz): verwijst naar de veel voorkomende Holocaust-thema's in het werk van Sasnal. Het is gebaseerd op een frame uit de film Naganiacz uit 1963 (geregisseerd door Czesław en Ewa Petelscy, scenario door Roman Bratny), het verhaal van een groep Hongaarse Joden die erin slaagden te ontsnappen aan transport naar een concentratiekamp en die worden gedood in het bos tijdens een "jacht" georganiseerd door de nazi's. Museum of Modern Art in Warsaw, CC BY-SA 3.0,
• Anka: Museum of Modern Art in Warsaw, CC BY-SA 3.0,
• Zonder titel (astronaut): Museum of Modern Art in Warsaw, CC BY-SA 3.
• Mysłowice - "My" ("We"): Andrzej Otrębski, CC BY-SA 4.0,
• Robert Maksymilian Brylewski, ook bekend als. Afa en Robin Goldroker, was een Poolse muzikant en singer-songwriter, mede-oprichter van bands Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael en Armia. Andrzej Otrębski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
• Portret Sasnal: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL,
• De resterende foto's zijn door onszelf gemaakt en tonen de artist talk op 30 maart en een impressie van de expositie