Alicja Gescinka bij de Balie over de erfenis van 1968

In 1968 raasde er een vlaag van protesten door de wereld. Protesten in Parijs, tanks in Praag die daar de lente in de kiem smoorde en Black Power movement in Amerika.

De Balie in Amsterdam maakt vijftig jaar na dato de balans op met een keur aan sprekers tijden het programma 'The spirit of 68' waaronder de e Pools-Belgische auteur Alicja Gescinka (onder ander bekend van haar programma 'Wanderlust').

Voor het volledige programma verwijzen we naar de website van de Balie. De bijeenkomst is op vrijdagmiddag 1 juni en begint om 16:00.

De andere sprekers zijn Alain Geismar, een van de leiders van de ‘68 beweging in Frankrijk, en journalist Roel Janssen, die als jonge student in in mei ’68 naar Parijs trok en dit jaar een boek over ‘68 schreef. Vervolgens luisteren we kijken naar inspirerende ideeën van jonge denkers en activisten van nu, naast Alicja Gescinka  zijn dat de Zwitserse activiste Flavia Kleiner en de Belgische journalist Thomas Decreus. Hoe denken zij nu de status-quo te doorbreken?

Polen in 1968

In aanvulling op de informatie over de bijeenkomst in vogelvlucht de situatie in Polen in 1968 als kader.

Protesten in Polen

Het jaar 1968 liet ook Polen niet onberoerd. In maart van dat jaar gingen ook in Polen mensen de straat op te protesteren tegen de toenmalige communistische regering. De studentprotesten op de verschillende universiteiten werden door veiligheidstroepen neergeslagen en dissidenten werden onderdrukt.

Deze onderdrukking ging hand in hand met een "anti-Zionist" campagne van de minister van binnenlandse zaken generaal Mieczysław Moczar, met instemming van de de leider van regerende De Poolse Verenigde Arbeiderspartij (Pools: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, PZPR) Władysław Gomułka.

De verdrijving van Joden

Zoals Jenne Jan hierover recent schreef:

"De communistische machthebbers onder leiding van Wladyslaw Gomulka hadden hen afgeschilderd als ‘een vijfde colonne’, die op het punt zou staan de macht over te nemen. Er gingen lijsten rond met namen van Joden. Bedrijven werden aangemoedigd Joodse werknemers te ontslaan. Wie naar Israël wilde, zei Gomulka, kon vertrekken. Het was maart 1968.
In een paar maanden gaven ministeries en bedrijven duizenden Joden aan bij de autoriteiten. Hun paspoort werd ze afgepakt. Met één doos met spullen en maximaal vijf Amerikaanse dollars stapten ze op de trein. Ze gingen naar Zweden, de Verenigde Staten of Israël en zagen hun thuisland in veel gevallen nooit meer terug."

Hierbij speelde ook ontwikkelingen op het internationale vlak mee. Meer hierover op bijvoorbeeld Wikipedia.

De onderdrukking van de Praagse lente

In de periode vanaf 20 augustus maakten troepen van het Warschaupact met een inval in Tsjecho-Slowakije een einde aan de praagse lenten. Ook Poolse troepen maakten deel uit van de legermacht die onder andere vanuit Polen Tsjecho-Slowakije binnen vielen.

Foto van tanks in Praag via Door Engramma.it - Engramma.it, n. 64, agosto 2008, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=18375507