Wijnbouwer Rafal Adamczyk staat er alleen voor op zijn domein Rzeczyca in het oosten van Polen. 'De ranken snoeien, de wijn in de tanks controleren. Ook in de winter is er wel werk te verzetten', zegt Adamczyk.

Hij redt het wel in zijn eentje, en dat heeft alles te maken met de omvang van zijn wijngaard. Die is anderhalve hectare klein. Adamczyk, die nu twaalf jaar parttime wijnboer is, verbouwt op het lapje grond maar liefst elf verschillende druivenrassen. De blauwe Regent doet het goed, net als de Jutrzenka, al heeft die druif 'zo’n hoge zuurgraad dat ze alleen in een mengeling een rol kan spelen.'

Voor andere druiven, zoals de Chardonnay, is het afwachten of ze hier goed gedijen. 'Dit jaar is dé test voor de Chardonnay', klinkt het een tikje onzeker en tegelijk hoopvol.

‘Dit jaar is dé test voor de Chardonnay’

Polen produceerde in 2017 5.200 hectoliter wijn. Dat is ruim minder dan Nederland (8.374 hectoliter in 2016), maar pas echt groot is het verschil met grootmachten als Italië, da tin 2017 tot 55 miljoen hectoliter kwam. Ook in oppervlakte is de gemiddelde Poolse wijngaard een ukkepuk: op vijf grote spelers na is de gemiddelde wijngaard anderhalve tot twee hectare.

Er is wel sprake van explosieve groei. Polen kent nu 230 wijngaarden en dat is een verdubbeling in vier jaar tijd.

Tekst loopt door onder foto

Communisten wilden geen wijn uit Polen

In de Middeleeuwen was Polen een wijnland, maar de Kleine IJstijd van de 15de tot de 19de eeuw maakte daar een eind aan. 'Nu maakt Polen het omgekeerde mee', zegt de Belgische weerman Frank Deboosere. 'De temperaturen stijgen en dat biedt kansen voor wijnbouw.' Polen telt nu zes wijnregio’s: van Zielona Gora in het zuidwesten, via de steden Wroclaw en Krakau, tot de zuidoostelijke gebieden rond Kazimierz Dolny, Sandomierz en Rzeszow.

Voor de toetreding van Polen tot de Europese Unie in 2004 was het wijnlandschap in Polen ronduit armetierig. 'In de jaren 1960 hebben de communistische machthebbers beslist om wat restte van de Poolse wijnsector ten grave te dragen', vertelt wijnjournalist Wojciech Bonkowski. 'De bazen in Moskou hadden beslist dat Hongarije, Bulgarije en Joegoslavië de wijnleveranciers van het Oostblok mochten zijn. Polen mocht alleen wodka stoken.'

‘De bazen in Moskou hadden beslist dat Hongarije, Bulgarije en Joegoslavië de wijnleveranciers van het Oostblok mochten zijn. Polen mocht alleen wodka stoken’

De enoteca bloeit

Ook het aanbod van geïmporteerde wijn was tot 2004 huilen met de pet op. De winkelrekken waren gevuld met spotgoedkope maar karakterloze Bulgaarse tafelwijnen van het Sofia-label.Verder was er Hongaarse wijn die zo zoet was dat er gaatjes in je tanden vielen, en slechte Russische schuimwijn met de naam Sovjetskoje igristoje. Maar vandaag de dag stikt het van de wijnbars en enoteca’s, en in warenhuizen zijn de betere wijnen uit de hele wereld te koop. En zelfs de sklep spozywczy, de dorpskruidenier, heeft altijd wel een aanvaardbare fles op het schap staan.

Met zijn wijnmagazine Ferment, zijn website winicjatywa.pl en zijn wijnreizen is de hippe Wojciech Bonkowski een van de meest invloedrijke wijnjournalisten in Polen. Hij is ronduit lyrisch over het huwelijk tussen Pool en wijn: 'We zien al twintig jaar op rij een groei van acht tot twaalf procent in de wijnconsumptie.' Polen drinken samen 250 miljoen liter wijn per jaar, dat is vijf à zes liter per hoofd. Ter relativering: de Fransman drinkt 44 liter.

Prosecco als opstap

Bonkowski ziet een handvol factoren die de liefde voor wijn aanzwengelen. 'De inkomens stijgen, en Polen reizen meer.Onderweg leren ze Franse,Spaanse, Italiaanse, Griekse wijn kennen. Bij terugkomst willen ze die wijn ook thuis op tafel zetten. Of ze vragen ernaar in restaurants. En Poolse vrouwen drinken witte wijn, geen wodka. Tot slot zijn er de jongeren, de millennials. Die maken op feestjes massaal kennis met prosecco en cava. Die drankjes zijn voor velen de opstap naar wijn.'

Ook distributeurs en importeurs surfen mee op de stijgende wijnconsumptie. 'Wij kiezen voor wijnen uit Spanje, Portugal, Frankrijk en Italië. Allemaal in de prijscategorie van 25 tot 110 Zloty, zeg zes tot vijfentwintig euro', zegt Joanna Siau van wijnhandel Vinon in Warschau.

‘Als er een degelijke Poolse partner komt, leggen wij graag een patriottische fles in de rekken’

Een patriottische fles

Poolse wijnen heeft ze niet in het assortiment. Grote wijnbouwers zoeken grote afzetkanalen en geen kleine distributeurs als Vinon. En kleine domeinen hebben te weinig ervaring, bieden te wisselende kwaliteit en leggen weinig verband tussen prijs en kwaliteit.'

Maar als er een degelijke Poolse partner met Vinon wil samenwerken, dan legt Siau 'graag een patriottische fles in de rekken.'

Foto's via Facebook Winnica Rzeczyca.