fbpx

23 september 1944 – Voorbereiden op nieuwe oversteek Rijn

Na de eerste oversteek worden plannen gemaakt voor een nieuwe oversteek met over de weg aangevoerde boten.

In Oosterbeek

De eerste overgestoken groep vertrekt uit de kerk om stelling in te nemen aan de zuid-westkant van de perimeter. De Polen betrekken stellingen rond villa Transvalia.

Transvalia in de jaren 20 van de vorige eeuw
(Gelders Archief: 1513 - 1504)

Als later die dag uit het westen twee tanks opduiken, maken de Polen zich op daartegen weerstand te bieden met hun handvuurwapens en granaten. Op de weg hebben ze antitankmijnen neergelegd.

Dan duikt opeens vanuit het oosten over de weg een antitankkanon op dat met een wel gemikt schot een van de tanks uitschakelt waarna de tweede zich terug trekt. Gelijk daarop verdwijnt het kanon weer uit het zicht. Waren dit Britten of was dit mogelijk een van de Poolse stukken die zich daar in de buurt bevond?

Een vrouw in de villa maakt hutspot klaar die de Polen te eten krijgen.

Later die dag komt opnieuw een tank aanrollen die de Poolse stellingen onder vuur neemt terwijl een Duitse geweerschutter één voor één de mijnen kapot schiet. Tot verbazing van de Polen staakt het vuren als jeeps aankomen rijden met rode kruisvlaggen om de gewonden te evacueren. Dit herhaalt zich later nog een keer. Die avond trekt een Poolse patrouille het bos in ten noorden van de villa om een Duits mitrailleurnest uit te schakelen.

Bij het vallen van de avond, met de Duitsers op een honderd meter afstand, versterken de Polen hun stellingen en begraven ze twee gesneuvelde kameraden.

In Driel

Door de beschietingen die nacht bij de oversteek met rubberbootjes raakt ook Driel zwaar getroffen en de beschietingen gaan die dag onverminderd door. In het noodhospitaal wordt zo goed als mogelijk voor de slachtoffers gezorgd.

Die ochtend komt een Britse verbindingsofficier in Driel aan. Hij meldt dat het missende deel van de brigade nog in Groot Brittannië is en dat de para´s zich zo snel mogelijk kunnen aansluiten bij de troepen in Driel. Een tweede Britse bezoeker is een generaal van de medische dienst. De Polen vragen hem nadrukkelijk meer verbandmiddelen te sturen.

Ook verzoeken de Polen bij een bezoek aan Britten gelegerd in Homoet met klem om bevoorrading van eten en munitie omdat anders geen sprake kan zijn van een oversteek. Dit wordt zo snel mogelijk over de weg aangevoerd. Ook krijgen ze de toezegging van vuursteun bij de oversteek.

Ondertussen treffen de Polen in Driel verdere voorbereidingen voor de oversteek. Zo spannen ze linten om de weg naar de twee oversteekplaatsen te wijzen: één tegenover de Oude Kerk in Oosterbeek en één een halve kilometer naar het westen. Ook worden groepen ingedeeld voor de boten.

Die avond komen de voorraden. Daarbij zijn ook chocoladerepen. Bij een instructie die de para's kregen voor hun vertrek stond dat deze alleen mocht worden genuttigd in 'noodgevallen' en op uitdrukkelijke order.

De laatste ‘lift’

De 41 vliegtuigen die op donderdag teruggekeerd waren, staan in Groot Brittannië aan de grond te wachten totdat de mist optrekt. Om half één die middag hoort majoor Tonn dat zij niet naar Arnhem vertrekken maar naar Grave om daar op een landingsterrein van de Amerikanen te worden gedropt. Dat is 25 kilometer van Driel!

Daar landen ze om kwart voor vijf in de middag. Ze moeten zich met hun materialen razendsnel verzamelen voordat om vijf uur alweer de volgende lichting Amerikaanse zweefvliegtuigen landt.

De oversteek van de Rijn

Pas na twaalf uur die nacht komen de boten aan in Driel die bedoeld zijn voor de oversteek. Het zijn kleinere boten dan de Britten hadden toegezegd en ook zonder bemanning om te roeien. Snel worden de boten gereed gemaakt voor de oversteek.

Om drie uur die nacht begint de Britse artillerie met beschietingen om de oversteek te dekken. Dit schrikt de Duitsers niet af. Ze verlichten de Rijn met lichtkogels en nemen – vanaf het hogere terrein dat ze in handen hebben – met mortiergranaten en mitrailleurs de rivier en de oevers onder vuur. Ondanks dit spervuur slagen de Polen erin in twee uur tijd zo’n 150 man de rivier over te zetten.

Als ze om vijf uur de oversteek staken, trekken de overgebleven Polen zich terug op Driel. Eén van hen ziet de Britten rustig hun ontbijt klaarmaken met de onontbeerlijke ‘tea’ en voelt zich behoorlijk in de steek gelaten.

Dit bericht is opgenomen in ons Dossier Driel44 waar het hele verloop van de slag te lezen is.

Reacties zijn gesloten.