Op 5 mei 2025 sprak Donald Tusk in Wageningen ter gelegenheid van 80 jaar bevrijding van Nederland. Hij herdacht de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, die begon met de Duitse aanval op Polen in 1939. Wat opviel was dat Tusk nadrukkelijk benoemde dat ook de Sovjet Unie een agressor was in de oorlog voordat ze in het geallieerde kamp kwamen.
Tusk benoemde dan ook de gruwelen van nazi- en Sovjetmisdaden, waaronder Auschwitz, de Holocaust en de Katyńmoord. Hij benadrukte de rol van Poolse soldaten in de bevrijding van Nederland en sprak zijn dank uit voor de blijvende Nederlandse erkenning van hun offer.
De herdenking krijgt volgens Tusk een nieuwe lading door de huidige oorlog in Oekraïne, waarin Rusland opnieuw vernietiging en wreedheid zaait. Hij waarschuwde dat de lessen van de Tweede Wereldoorlog onvoldoende zijn geleerd. Tusk riep op tot Europese eenheid en versterking van de trans-Atlantische banden als antwoord op de dreiging van Poetin’s Rusland. Europa moet opnieuw sterk, moedig en vastberaden zijn, zoals de Poolse soldaten toen, om vrede en veiligheid te waarborgen voor de toekomst.
We have built a European community against war, against evil, against violence. But if we want to survive in this dark hour we must stay strong. And determined. Not so long ago Europe was said to be an economic giant, a political dwarf, and a military worm. We must once again become as valiant, as brave and as strong as the Polish soldiers who fought eighty years ago on your soil. We owe it to them and to the future generations.
De volledige 5 mei lezing van Tusk is terug te lezen op de site van het Nationaal comité 4 en 5 mei (in PDF). Daar zijn ook de lezingen van eerdere jaren te vinden.
In de uitzending bij de NPO was ook het verhaal van een van de inwoners van Driel te horen Joke Gerritsen. In het Informatiecentrum 'Polen van Driel' in Driel is een langere video met haar verhaal te bekijken samen met die van andere inwoners van Driel die over hun ervaringen zijn geinterviewd.
Tusk bezocht zelf nog Driel op de middag van 5 mei om zijn respect te tonen voor de Poolse militairen.
Foto van bezoek (c) Thijs de Jong, Stichting Driel-Polen
