In de zomer 2024 verscheen de verhalenbundel De tatoeage van Maciej Miłkowski. Dankzij uitgeverij Pegasus en vertaalster Charlotte Pothuizen een eerste kans om kennis te maken met deze schrijver in een Nederlandse vertaling. Het bundeltje, nog geen honderd bladzijden, bevat zes verhalen samengebracht uit drie verschillende bundels van de auteur die in Polen op de markt kwamen in 2014, 2017 en 2021.
In het eerst verhaal De tatoeage neemt de auteur een lange aanloop – voor zo ver dat kan in een kort verhaal – waarbij de hoofdpersoon een reisbureautje probeert te runnen in de eerste jaren na de val van het communisme in Polen. Hij deelt zijn kantoortje met een tattooshop (al konden we dat toen nog niet zo noemen volgens de ik-persoon). Het is een van de bezoekers van deze tattooshop die voor de verrassende twist zorgt in het verhaal.
Ook de andere vijf verhalen kennen een vergelijkbare opbouw. Je maakt kennis met de hoofdpersoon die je in een korte tijd denkt te leren kennen. In Non-fictie reconstrueert de ik-figuur het naoorlogse leven van een holocaust overlever. Bij Survival krijgen we een inkijkje in de relatie tussen de ik-figuur en zijn vader waarbij de openingszin gelijk de sfeer zet: “Het werkelijk verwijderen van vuil bestaat niet, dacht ik terwijl ik met een borstel het vergeelde porselein van de wc-pot aan het schrobben was, andermans wc-pot nog wel”. In de Verandering leven we mee hoe de ik-figuur afscheid neemt van zijn obsessieve verlangen.
In alle zes verhalen is de hoofdpersoon een observator van zichzelf en zijn omgeving en alle zes kennen een verrassende ontknoping. Misschien herken je hier de professie van Maciej Miłkowski (Łódź, 1980), die als psycholoog, schrijver en recensent goed moet kunnen observeren. De achterflap voorspelt al die verrassende ontknopingen. Maar de ervaring van het eerste verhaal, die bevestigd wordt in het tweede, zorgt ervoor dat je de volgende korte verhalen obsessief uit wilt lezen. Of zoals de schrijver zelf zegt over het korte verhaal: “Een verhaal is iets dat meer is toegesneden op de menselijke maat: je denkt er een maand over na, schrijft het in een week en leest het in twintig minuten. Het is toegankelijker, maar ook eerlijker [dan een roman], omdat het slechts een fragment laat zien.”
De tatoeage is een uitgave in de serie OOST! Waarin niet eerder in Nederlandse vertaling gepubliceerd werk van Midden- en Oost Europese schrijvers verschijnt. Het is de eerste keer dat in deze serie een Poolse schrijver aan bod komt. We snappen dat zo’n bundel gericht is op het introduceren van een nieuwe schrijver en dat deze daardoor beperkt is in omvang maar wat ons betreft hadden er best meer verhalen in gemogen.
Of nog beter, laten we hopen dat Pegasus de uitdaging oppakt om een complete bundel met werk van Miłkowski uit te brengen. Misschien niet zo obsessief als het verlangen van de hoofdpersoon in Verandering, maar wij verlangen zeker naar meer van Miłkowski.
De eerste kennismaking kan je bestellen via de uitgeverij Pegasus of bijvoorbeeld via bol.com of je lokale boekhandel.
